Een olieafscheider en slibvangput, ook wel een obas genoemd, is een noodzakelijk kwaad voor een flink aantal bedrijven en een ondergeschoven kindje bij toezichthouders op de milieuwetgeving. En dat is niet terecht. In een obas wordt de olie van het afvalwater gescheiden en daarin verzameld zodat er geen olie in de gemeentelijke riolering komt. Het dient daarnaast ook als een opvangvoorziening in het geval er een grote lekkage heeft plaatsgevonden. Maar een obas kan ook een bron van bodem- en grondwaterverontreiniging zijn als er niet goed op wordt gepast.
In deze blog ga ik in op situaties die relatief veel voorkomend zijn.
Bedrijven hebben in het algemeen een obas nodig als er voertuigen worden gewassen of als er brandstoffen worden afgeleverd aan voertuigen. In de praktijk is er ooit in een grijs verleden bij een bedrijf, misschien wel door een vorige eigenaar, een obas geplaatst. De eigenaar weet vaak wel dat deze er is, maar kijkt er minimaal of helemaal niet naar om. Is dit wel zo slim? Nee, want een obas kan voor vervelende bedrijfsgevolgen zorgen. Een obas is namelijk één van de grootste veroorzakers van een bodem- en grondwaterverontreiniging, doordat er vaak niet goed of helemaal niet naar omgekeken wordt. Ook een obas heeft namelijk onderhoud nodig.
In de praktijk zie ik dat veel bedrijven doen wat ze moeten doen binnen de kaders van de wettelijke milieuregels en meer niet. Maar is dat wel zo handig? Een voorbeeld.
Bij een bedrijf is een obas geplaatst in 1985. Het bedrijf heeft deze geplaatst, omdat er een wasplaats is gebouwd waarin een roll-over is geplaatst om auto’s te wassen. De obas voldeed aan de destijds geldende milieuregels. Eén keer per jaar werd de obas geledigd. In 2006 worden er vervolgens 6 wasboxen bijgeplaatst en de vuilwaterafvoer wordt aangesloten op de bestaande obas. Alles is netjes geregeld met een melding Activiteitenbesluit milieubeheer bij de gemeente. De obas wordt op advies van het ledigingsbedrijf nu ongeveer 2x per jaar geleegd. Tijdens de milieucontroles door de gemeente is steeds gecontroleerd op de lediging. Deze vindt vaak genoeg plaats, dus het is oké. Maar is dat wel zo?
In het Activiteitenbesluit milieubeheer en de bijbehorende Activiteitenregeling milieubeheer is geregeld dat een oude obas (geplaatst voor 2008) “afgestemd moet zijn op de hoeveelheid water die er door heen moet”. Een obas die is geplaatst na 2008 moet worden gebruikt en voldoen aan de NEN-EN 858-1 en 2. Voldoet het bedrijf aan de wet- en regelgeving? Volgens de milieucontroleurs die zijn geweest en de ondernemer wel, maar is dat ook zo?
Uit de door ons uitgevoerde milieucontrole bleek echter van niet. We zijn bij het begin begonnen. Hoe oud is de obas? Hij is van voor 2008. Dit betekent: geen regels anders dan voldoende capaciteit en zorgplicht op onderhoud. Door ons is onderzoek gedaan of ooit iemand naar een capaciteitsberekening heeft gevraagd of ingediend. Er bleek helemaal niets bekend te zijn. De ondernemer is gevraagd om dit alsnog te overleggen. Reden genoeg natuurlijk, omdat er na de aanleg in 1985 nog een uitbreiding met wasboxen in 2006 heeft plaatsgevonden. Uit deze capaciteitsberekening kwam naar voren dat de obas te klein bleek te zijn voor de hoeveelheid water die er door heen moest. Tijdens de milieucontrole op locatie kwam nog het volgende naar voren. Er bleek helemaal geen controleput aanwezig te zijn voor een eventuele monstername. De vlotter van de olieafscheider dreef los in de put. De putopbouw van de obas was opgemetseld met stenen en hierdoor niet aantoonbaar vloeistofdicht met als gevolg een potentiële verontreiniging rondom de obas.
Had de ondernemer meer kunnen doen? Ja, in mijn ogen wel. In de eisen van de fabrikant stond namelijk al aangegeven dat de obas vloeistofdicht moet worden aangelegd en goed moet zijn gedimensioneerd. Daarnaast had hij zich moeten laten informeren of de obas wel voldoende capaciteit had voor de uitbreiding met de wasboxen. Als hij zelf vaker in de obas had gekeken had hij ook geweten dat de vlotter van de olieafscheider er steeds weer uitvliegt doordat er veel te veel water tegelijkertijd door de obas wordt geperst. En had de gemeente in haar rol als bevoegd gezag dit kunnen weten? Ja, mijns inziens wel. Een gemeente had bij de melding Activiteitenbesluit milieubeheer kunnen vragen naar een capaciteitsberekening. Een milieucontrole uitvoeren betekent ook visueel zaken deskundig beoordelen en weten waar je naar kijkt.
In de praktijk zie ik daarnaast ook vaak dat er voor onderhoud bij een oude obas aangesloten wordt bij de nieuwe eisen van de NEN-EN 858-1 en 2. Is het verstandig om dat zomaar te doen? Nee, een oude olieafscheider en slibvangput voldoen namelijk niet aan dezelfde kwaliteits- en veiligheidseisen als een nieuwe. Door minder vaak te ledigen, maar wel vaker te controleren wordt er meer olie en langer olie opgeslagen in de obas. Dit betekent ook een grotere kans op het ontstaan van een vervuiling/verontreiniging. Voordat men overgaat op een nieuwe wijze van controle, is het dus verstandig om zich te vergewissen of een obas inclusief de aangesloten leidingen hier wel geschikt voor is. Heeft de obas voldoende capaciteit en is de olieafscheider met slibvangput inclusief de aansluitingen wel vloeistofdicht?
Al met al verdient een olieafscheider met slibvangput meer aandacht dan deze meestal krijgt.